به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

حکیم نظامی؛ پایه گذار خمسه نگاری در جهان ادب فارسی

تاریخ انتشار: ۱۵ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۲۶۴۶۸۰

آئین افتتاحیه هفته بزرگداشت حکیم نظامی شاعر بزرگ پارسی قرن ششم یکشنبه چهاردهم اسفند ماه ۱۴۰۱ با حضور جمعی از استادان زبان و ادب فارسی، مدیران فرهنگی کشور و سفرای کشور‌های خارجی در سالن اجتماعات شهید مطهری (ره) انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد.

محمود شالویی رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در ابتدای این مراسم پس از قرائت پیام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: حکیم نظامی در حوزه تمدنی ایران و اسلام مورد توجه بسیار است و از همین رهگذر نسخ باقی مانده از خمسه یا پنج گنج او نیز از دیرباز و دیر زمان در مهم‌ترین کتابخانه‌های ایران نگهداری می‌شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

البته در کشور‌های دیگر هم نمونه‌هایی از این نسخه‌ها موجود است.

او افزود: در ایران در کتابخانه‌های آستان قدس رضوی، ملک، مدرسه عالی شهید مطهری، کتابخانه آیت الله العظمی مرعشی نجفی و فرهنگستان هنر و در بسیاری از کتابخانه‌ها و موزه‌ها می‌توان نسخی از پنج گنج نظامی را یافت. همچنین از گذشته‌های خیلی دور بسیاری از میادین و خیابان‌ها و ابنیه فرهنگی ایران به نام این حکیم بزرگ مزین شده است.

او درادامه گفت: متأسفانه حکیم نظامی نسبت به سایر شاعران سرشناس ما آنچنان که باید شناخته شده نبود؛ از اینرو در هفته بزرگداشت این شاعر و حکیم گرانمایه فرصتی پیش آمده است که برای معرفی هرچه بیشتر و بهتر وی به ایرانیان و جهانیان اقدام شود.

شالویی تصریح کرد: حکیم نظامی به عنوان فصل مشترک ایران با همسایگان و دیگر کشور‌های پارسی زبان به عنوان یک نیاز مشترک و عاملی برای وحدت فرهنگی، برای ایرانیان و جهانیان اهمیت دارد. با معرفی حکیم نظامی به جهانیان، همه کسانی که به او تعلق خاطر دارند، می‌توانند اندیشه‌های او را مورد توجه قرار دهند و از حکمت، شعر و آثار او بهره‌مند گردند.
رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: جانِ کلام حکیم نظامی در باب عشق، عفت و پاکدامنی است. لیلی، مجنون، شیرین و فرهاد و همه شخصیت‌هایی که در داستان‌های او آمده اند، دارای ارزش‌های اخلاقی و معنوی اند و نمادی از عفت و پاکدامنی به شمار می‌روند.

شالویی تأکید کرد: مقارنت یکصدمین سالگرد تاسیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی با ایام بزرگداشت حکیم نظامی را به فال نیک می‌گیریم و تقارن این روز‌ها با نیمه شعبان را هم گرامی می‌داریم. این مناسبت‌های مبارک می‌توانند آینده‌ای روشن را برای ما و جهانیان رقم بزند و جهان علم و فرهنگ را از تاریکی به روشنایی رهنمون نماید.

رئیس ستاد بزرگداشت حکیم نظامی در پایان گفت: برنامه‌های هفته بزرگداشت حکیم نظامی همزمان با تهران در مراکز استان ها، نمایندگی‌های فرهنگی ایران در خارج از کشور و بسیاری از دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و فرهنگی ایران در جریان است. البته مراسم‌های گرامیداشت مفاخر ایران، محدود به حکیم نظامی نیست و تا سال آینده پاسداشت جهانی حکیم فردوسی را هم در دست اقدام خواهیم داشت.

ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه در آئین افتتاحیه هفته بزرگداشت حکیم نظامی گفت: زبان فارسی زبان، عرفان عشق و دوستی است و در این میان قطعا حکیم نظامی جایگاهی کم نظیر دارد و کمتر شاعر بزرگی را می‌توان با وی قیاس نمود.

او در ادامه سخنان خود اظهار کرد: خمسه نظامی در زبان فارسی و به ویژه خسرو و شیرین، لیلی و مجنون و هفت پیکر در اوج هستند و می‌توان آن‌ها را در ادبیات فارسی نمونه‌های بی رقیب ادبیات عاشقانه دانست. این ادبیات ریشه در باور‌های شخص حکیم نظامی دارد از همین روست که می‌گوید:

فلک جز عشق محرابی ندارد
جهان بی خاک عشق آبی ندارد

سخنگوی وزارت امور خارجه افزود:از نگاهی دیگر نیز می‌توان به عشق در شعر نظامی توجه کرد. نظامی عاشقی است که حب وطن دارد و از این نظر نیز کمیاب است.

کنعانی اضافه کرد: حکیم نظامی افزون بر ایران در افغانستان و تاجیکستان و ازبکستان و همچنین در جمهوری آذربایجان کنونی که گنجه زادگاه و آرامگاهش در آنجاست دوستداران بسیاری دارد، با وجود این، نباید از یاد ببریم که ادبیات عاشقانه نظامی در بسیاری از کشور‌ها به ویژه در شبه قاره و همچنین در ادبیات ترکی اثرات بسیاری بر جای گذاشته است برای نمونه، در شبه قاره امیر خسرو دهلوی اشعاری سروده که بهترین نمونه‌های تقلید از خمسه نظامی گنجوی به شمارمی آید.
سخنگوی وزارت امور خارجه تأکید کرد: نظامی را به حق باید پیام آور همزیستی صلح و دوستی و پیوندزننده ملت‌ها دانست. مروری بر آثار او به ویژه هفت پیکر ما را به یقین می‌رساند که وی با عشق است که هفت ملت و به تعبیر دقیقتر همه مردمان را به هم پیوند می‌زند.

خسرو ناظری دبیرکل سازمان همکاری‌های اقتصادی (اکو) در آئین افتتاحیه هفته بزرگداشت حکیم نظامی گفت: از انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برای رویکرد شایسته و تلاش‌ها و فعالیت‌های ارزشمندشان در جهت گرامی داشت یاد و خاطره و ارج نهادن به شخصیت‌های نمادین و دوران ساز منطقه اکو صمیمانه سپاسگزاری می‌کنم.

او افزود: تأثیر اشعار حکیم نظامی حقا که شگفت انگیز است. شعر نظامی و همچنین نسخ رونویسی شده از آثار وی در کنار سبکِ نگارش واقع گرایانه اش، تأثیر شگرف و یکسانی بر مردمان زادگاه مادری و مردمان سرزمین‌های دیگر داشته است. گرامیداشت شخصیت‌هایی چنین اصیل و نامور، نه تنها بر تأثیر غنیِ ادبی و هنری آن‌ها بر میراث فرهنگی مان صحه می‌گذارد، بلکه توجه و علاقه ما را نسبت به شخصیت‌های فرهیخته و برجسته مان نیز حفظ می‌کند.
دبیرکل سازمان همکاری‌های اقتصادی (اکو) در بخش دیگری از سخنان خودگفت: به راستی شعر حد و مرز نمی‌شناسد. شعر، انسان‌ها را به هم متصل کرده و در دل و جانشان نفوذ می‌کند. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که شعرخوانی به صورت منظم می‌تواند به افزایش حس همدلی در افراد کمک نماید. شعر دعوتی است برای درک دیدگاه‌ها و تجربیات متفاوت از منظری دیگر؛ شعر با برانگیختن احساسات مانند پلی است که فاصله‌های فرهنگی، تفاوت‌های سنی، نابرابری‌های اقتصادی و سایر مسائل اجتماعی را از میان برمی دارد.

ناظری در پایان تصریح کرد: همکاری مشترک میان موسسه فرهنگی اکو و انجمن آثار و مفاخر فرهنگی می‌تواند تأثیر بسزایی در ارتقا و حفاظت مشترک از میراث فرهنگی، آثارِ شاعران منطقه و سایر هنرمندان نامبر داشته باشد که همگی نماد صلح پرستی و همدلی میان مردمان منطقه ما هستند. در این راستا می‌توان با رایزنی‌های متقابل، الگویی برای همکاری مشترک میان این دو نهاد فرهنگی و برجسته طراحی کرد.

مظفر محمدی رایزن فرهنگی سفارت تاجیکستان در تهران در آئین افتتاحیه هفته بزرگداشت حکیم نظامی گفت:حکیم نظامی از بزرگ‌ترین شاعر پارسی است که خمسه نگاری را در جهان ادب پایه گذاری کرده است.

او در ادامه سخنان خود گفت: حکیم نظامی در تأثیرگذاری شاعرانه، بیان الفاظ دلنشین، صور خیال سرامد است و در این مسیر وجه شاعران و ادیبان، نویسندگان و مستشرقان را به سمت شعر و اندیشه خود جلب کرده است.
رایزن فرهنگی سفارت تاجیکستان تصریح کرد:راجع به خمسه نظامی ده‌ها و بلکه صد‌ها پژوهش ادبی صورت گرفته و بسیاری از شاعران بعدی در سبک شعری و سرایش اشعار از او تقلید نموده اند. به خصوص آنکه در تقلید از داستان لیلی و مجنون وی حدود ۱۴۷ داستان مشابه به رشته تحریر درآمده است.

محمدی تأکید کرد: نظامی در بیان افکار و احوال فرهنگی و اجتماعی مردمان فارسی زبان زبردست است و با آفرینش هنر‌های تجسمی در شعر، مانند نقاش چیره دستی است که تأثیرخاطره انگیزی را در اذهان فارسی زبانان برجای گذاشته و شعر فارسی را به بهترین وجه ممکن به تعالی رسانده است.

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری ادبیات

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: نظامی گنجوی ادبیات مفاخر فرهنگی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی حکیم نظامی سخنان خود کشور ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۲۶۴۶۸۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تجلی اقتدار نظامی ایران در عملیات موشکی علیه رژیم صهیونیستی

به گزارش خبرگزاری صداوسیمای استان آذربایجان غربی،  ماموستا مامد کلشی‌نژاد امروز در آیین عبادی سیاسی نماز جمعه اهل سنت ارومیه، نمازگزاران را به رعایت تقوای الهی دعوت کرد و با اشاره به اینکه در هفته‌ای که گذشت شاهد اتفاقات سرنوشت‌سازی در تاریخ جمهوری اسلامی ایران بود‌ه‌ایم اظهار داشت: این اتفاقات، تغییر و تحول عجیب و عظیمی در ساختار نظامی و امنیتی و مسائل فرهنگی کشور به وجود آورد.

وی در ادامه با اشاره به سالروز تأسیس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به فرمان امام خمینی(ره) در سال 59 تصریح کرد: این نیروی مردمی از متن و بطن جامعه و فرزندان جان برکف کشور بوده که برای رسیدن به اهداف والای کشور وارد میدان شدند و به منظور دفاع از میهن خود در برابر یکی از شقی‌ترین و بی‌رحم‌ترین حکام کشورهای عربی مثل «صدام»، جان خود را بر کف دست گذاشته و وارد جبهه‌ها شدند.

امام جمعه اهل‌سنت ارومیه بیان کرد: امام خمینی(ره) در آن زمان با تیزبینی خویش تشخیص درستی داده و دستور تأسیس سپاه پاسداران انقلب اسلامی را داد چون مردم در آن زمان باید از میهن و ارزش‌ها و همچنین منابع و ایمان و شرف و ناموس خود دفاع می‌کردند پس بنابراین سپاه پاسداران متولد شد.

وی افزود: پس از پیروزی انقلاب اسلامی، باید نیروی مردمی و مخلص برای کمک به نیروهای مسلح تشکیل می‌شد بنابراین تأسیس سپاه لازم و ضروری بود و این در حالی بود که در آن زمان، کشورمان در یک محرومیت بسیاری به سر می‌برد و حتی هیچ سلاحی برای دفاع از خود در برابر دشمن نداشت و با دستان خالی در برابر چندین کشور ایستاد که برای از بین بردن انقلاب نوپای اسلامی نقشه کشیده بودند.

ماموستا کلشی‌نژاد ادامه داد: اما اخیرا حرکت اقتدارآمیز موشکی ایران در برابر رژیم صهیونیستی نشان از صلابت و هیمنه جمهوری اسلامی دارد که آن را به رخ جهانیان کشید تا جایی که با تمام توان و قدرت بالای نظامی نشان داد می‌تواند در برابر تمامی ایادی استکبار جهانی بایستد.

وی در ادامه با اشاره به سالروز اعلام انقلاب فرهنگی اظهار داشت: یکی از مسائل مهمی که برای رشد و توسعه و پیشرفت کشور لازم است، پاکسازی موضوعات فرهنگی بوده و با توجه به اینکه در آن زمان در دانشگاه‌های کشور یک جریان سکولاری و بی‌دینی توسط جریان‌های خاصی که در بلوک شرق و غرب فعالیت می‌کردند، وجود داشت، همه آنها بسان دو لبه شمشیر بودند که بر پیکر اسلام فرود آمده و یکی اسلام را افیون جامعه می‌دانست و دیگری انسان را به عنوان یک عقب‌مانده تلقی می‌کرد بنابراین انقلاب فرهنگی با هدف پاکسازی استادان و دانشجویانی که از دید نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران غرب‌زده به شمار رفتند، نامگذاری شد.

امام جمعه اهل سنت ارومیه گفت: هدف انقلاب فرهنگی، اسلامی‌سازی دانشگاه‌های پیشرفته و از بین بردن فاصله دو آموزش حوزوی و دانشگاهی بود که با پیروزی انقلاب اسلامی، انقلاب فرهنگی برای اینکه بتواند آن پاکسازی را به وجود آورد و نزدیکی و قرابت بین وحدت حوزه و دانشگاه را تشکیل دهد، اعلام شد و خوشبختانه در دانشگاه شکل گرفت؛ بنابراین باید روحانیان و اساتید دانشگاهی باید بیشتر به این موضوع بنگرند.

وی افزود: بی‌تردید نباید دانشگاه را تنها به عنوان جولانگاه مسائل سیاسی نگریسته بلکه برای پیشرفت و دین‌سازی و اسلامی‌سازی دانشگاه‌ها باید با یک دید بالاتری بر این مسئله نگاه کرده و برنامه‌ریزی های لازم برای این مسئله انجام شود.

ماموستا کلشی‌نژاد تصریح کرد: با توجه به اینکه در جریان اغتشاشات سال گذشته برخی در دانشگاه‌ها شعارهای ضددینی سر دادند پس اساتید دانشگاه باید با آن دید اسلامی وسیعی که نسبت به مسائل دارند، دانشجویان را تربیت کنند تا این مسائل دینی و فرهنگی جامعه حفظ شود.

وی در ادامه با اشاره به روز معماری اظهار داشت: یکی از مسائلی که کشور را با آن اصالت خود به جامعه بین‌الملل معرفی می‌کند، معماری‌های آن کشور است و زمانی که معماری با آن سبک و سیاقی که فرهنگ و آداب و رسوم آن کشور، آن را می‌خواند، هماهنگ باشد دلیل بر تاریخی و سوابق دیرینه آن کشور است، پس لازم است آن معماری اسلامی که از صدر اسلام وارد کشور شده، حفظ شود چون بیانگر این است که مردم کشورمان همواره تمام آداب و رسوم و فرهنگ خود را بر مبنای یک فرهنگی پایه‌ریزی کرده‌اند که فرهنگ غنی بوده و نشات گرفته از دین مبین اسلام است پس این معماری باید نگهداری شود و کارشناسان معماری به جای توسعه و پیشرفت معماری غربی و وارداتی که معماری سنتی و دینی کشور را از بین می‌برد، با بصیرت به موضوع نگاه کنند.

امام جمعه اهل سنت ارومیه در ادامه با اشاره به سالروز شکست مفتضحانه آمریکا در صحرای طبس گفت: با وجود تلاش دشمنان که از اول انقلاب تاکنون با هزاران دسیسه و مکر و حیله وارد شده و به غیر از حملات موشکی، سعی کردند تا دانشمندان و نیروگاه‌های هسته‌ای را از بین ببرند اما روز به روز کشور، مورد غفران خداوند متعال قرار گرفته و باید خدا را شاکر بود که خداوند دشمن را با بلایای طبیعی از بین می‌برد.